Wednesday 31 July 2013

ဂ်ာမနီမွ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေၾကာင္း

အခုေခတ္မွာ အမ်ိဳးသမီးနဲ ့အမ်ိဳးသားၾကားမွာတန္းတူအခြင့္အေရးရေနၿပီလို ့ဂ်ာမနီမွာ
ေျပာေနၾကပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ မိမိအိမ္ေထာင္ရွင္ေယာက်ၤားနဲ ့ကေလးေတြ
ကိုျပဳစုဖို ့ ၊ အိမ္မႈကိစၥေတြ လုပ္ေပးဖို ့ဆိုတဲ့တာ၀န္ေတြထက္ ေခတ္သစ္ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ
မိမိဘ၀ကို စိတ္ၾကိဳက္ပံုေဖၚခြင့္၊ေရြးခ်ယ္ခြင့္ေတြ အမ်ားၾကီးရွိလာပါတယ္။
အျပင္မွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့အိမ္ေထာင္ရွင္မတစ္ေယာက္ဟာ ဒီေခတ္မွာ မဆန္းေတာ့
ပါဘူး။
၁၉ရာစုႏွစ္တုန္းက ဂ်ာမနီမွာလည္း သားေယာကၤ်ားေလးကို သမီးမိန္းခေလးထက္ပိုၿပီး
တန္ဖိုးထားၾကသလို၊ အမ်ိဳးသားေတြကိုလည္း အမ်ိဳးသမီးေတြထက္ ပိုၿပီးတန္ဖိုးထားၾက
ပါတယ္။အခြင့္အေရးလည္းပိုရၾကပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ပညာသင္ခြင့္မရခဲ့ၾကပါဘူး။

၁၈၂၀ေလာက္မွာေတာ့ အထက္တန္းလြာအမ်ိဳးသမီးငယ္မ်ားအတြက္ ေက်ာင္းဖြင့္ေပးခဲ့
ပါတယ္။အဓိကသင္ၾကားေပးတာကေတာ့ တေန ့အိမ္ေထာင္ၾကရင္ အိမ္ရွင္မေကာင္း၊
မိခင္ေကာင္းတေယက္ျဖစ္ေအာင္ရည္ရြယ္သင္ၾကားေပးပါတယ္။
အတန္းေက်ာင္းေနနဲ ့ေရးတတ္၊ဖတ္တတ္ရံုသာသင္ခြင့္ရၾကပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္းေတာ့ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးၾကိဳးပမ္းသူေတြက အမ်ိဳးသမီး၊အမ်ိဳးသား
တန္းတူအခြင့္အေရးရဖို ့ဆိုတာ အမ်ိဳးသမီးေတြ ပညာတတ္ဖို ့လိုတယ္လို ့ခံယူ
ၿပီးၾကိဳးပမ္းၾကတာနဲ ့ ၁၈၉၃ မွာ အမ်ိဳးသမီးေတြ တကၠသိုလ္၀င္တန္း အထိေျဖဆိုခြင့္
ရရွိခဲ့ၿပီး ၊ ၁၈၉၆ မွာ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ တကၠသိုလ္ အတန္းေတြမွာ
၀င္ေရာက္နားေထာင္ခြင့္ရလာပါတယ္။ တကၠသိုလ္ စာေမးပြဲေျဖခြင့္ေတာ့မရေသးပါဘူး။
၁၉၀၀ ခုမွာ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံမွာ ပထမဆံုးအမ်ိဳးသမီး တကၠသိုလ္တက္ခြင့္ကို Baden ျပည္
နယ္မွာစတင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၀၉ ခုမွာေတာ့ဂ်ာမနီတႏိုင္ငံလံုးက တကၠသိုလ္ေတြမွာ
အမ်ိဳးသမီးေတြ ပညာသင္ခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။

၁၉၁၈ Weimarer Republik လက္ထက္မွာေတာ့ ဂ်ာမနီက အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္
ေျပာင္းလဲမႈေတြ အမ်ားၾကီးရခဲ့ပါတယ္။ အသက္ ၂၀ အထက္ အမ်ိဳးသမီးေတြ မဲေပးခြင့္
ရလာတယ္။ ဂ်ာမနီ သမိုင္းမွာ ပထမဆံုး အမ်ိဳးသမီး နဲ ့အမ်ိဳးသား ႏိုင္ငံေရးအခြင့္အေရး
တန္းတူရခဲ့တာပါ။

ဒီအခြင့္အေရးေတြဟာ Nationalsozialismus ( ဟစ္တလာလက္ထက္) ေအာက္မွာ 
ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရျပန္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ ့တာ၀န္ဟာ မိခင္ေကာင္းတေယာက္
ျဖစ္ဖို ့၊ ကေလးမ်ားမ်ားေမြးေပးဖို ့ဆို တဲ့ ေနရာကိုေရာက္သြားပါတယ္။ အဲ့ဒီေခတ္က
ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်ရင္ေတာင္ ေသဒဏ္ေပးခံရတဲ့ေခတ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ တကၠသိုလ္တက္
ခြင့္ကိုလည္း အလြန္တင္းၾကပ္ထားပါတယ္။

ဒုတိယကမၻာစစ္ၿပီးေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ၾကမ္းတမ္း ခက္ခဲလွတဲ့ ျပန္လည္ထူေထာင္
ေရးလုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ကိုင္ရင္း ကိုယ့္ေျခေပၚကိုယ္ရပ္တည္ဖို ့ယံုၾကည္လာၾကပါတယ္။
ကေလးေတြနဲ ့မိးဖိုေခ်ာင္အလုပ္ေတြကေနရုန္းထြက္ဖို ့ နည္းလမ္းေတြရွာၾကတယ္။
အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ ့အစည္းေတြဖြဲ ့ၿပီး အခ်င္းခ်င္း ကူညီၾကတယ္။ႏိုင္ငံေရးမွာစိတ္၀င္စား
လာၾကတယ္။ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးကိုေျပာလာၾက လုပ္ေဆာင္လာၾကတယ္။
ဒီလိုနဲ ့ ၁၉၄၉ အေျခခံဥပေဒမွာ အမ်ိဳးသမီး၊အမ်ိဳးသား တန္းတူ အခြင့္အေရး ရွိရမယ္
လို ့ျပဌာန္းထားပါတယ္။

၁၉၅၀ ႏွစ္ပိုင္းေတြမွာေတာ့ ကေလးမ်ားမ်ားရွိတဲ့မိသားစုဟာ လူ ့အဖြဲ ့အစည္းမွာ
စံျပမိသားစုေနရာရလာပါတယ္။  ဒီေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာလည္း အိမ္ရွင္မေကာင္း၊
မိခင္ေကာင္းေနရာကို ျပန္ေရာက္သြားျပန္ပါတယ္။ ကေလးေတြ အရြယ္ေရာက္လာ
မွသာ အလုပ္ခြင္ျပန္၀င္ဖို ့စဥ္းစားၾကပါတယ္။
အေရွ့ဂ်ာမနီဘက္မွာေတာ့ အိမ္ရွင္မေတြဟာ အလုပ္လုပ္ၾကျပီး 
ကေလးေတြကို ေတာ့ အစိုးရကေလးထိန္းဌာနေတြက ျပဳစုေပးပါတယ္။

၁၉၆၈ ႏွစ္ပိုင္းေတြေရာက္ေတာ့ ဂ်ာမနီအပါအ၀င္ တျခားႏိုင္ငံေတြမွာ အမ်ိဳးသမီး
အခြင့္အေရးလႈတ္ရွားမႈေတြ စတင္လာပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ အမ်ိဳးသားေတြအေပၚ
မွီခိုေနရတာကိုတြန္းလွန္ လာၾကတယ္။ မိန္းမက ေယာကၤ်ားဆီမွာ အရာရာ ခြင့္မေတာင္း
ခ်င္ၾကေတာ့ဘူး။ အမ်ိဳးသမီးေတြကို အကာအကြယ္ေပးမဲ့ဥပေဒေတြ ေတာင္းဆိုလာၾကတယ္။
အမ်ိဳးသမီးေတြ ကိုယ္ေျခေထာက္ေပၚကိုယ္ရပ္တည္ဖို ့ၾကိဳးစားလာၾကတယ္။  အမ်ိုးသမီး
အမ်ိဳးသားတန္းတူအခြင့္အေရးေတြေတာင္းဆိုလာၾကပါတယ္။

အဲ့ဒီအခ်ိန္ကစၿပီးဂ်ာမနီက အမ်ိဳးသမီးထုရဲ ့ အခြင့္အေရးေတြ တေျဖးေျဖးရလာခဲ့ပါတယ္။
ဒါေတာင္ တခ်ိဳ ့အလုပ္ခြင္မွာ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ အမ်ိဳးသားေတြထက္လစာနည္းေနတုန္းပါ။
ကေလးေမြးလာရင္အလုပ္မွာ ေႏွာက္ေႏွးမႈေတြျဖစ္မွာဆိုၿပီး အေၾကာင္းျပၾကပါတယ္။
တခ်ိဳ ့အလုပ္ေတြမွာ ဆို အမ်ိဳးသမီး၊အမ်ိဳးသားအခ်ိဳးက်က် ခန္ ့ဖို ့လုပ္လာၾကပါတယ္။ 
ကေလးထိန္းေက်ာင္းေတြ တိုးဖြင့္ဖို ့ၾကိဳးစားလာၾကတယ္။ ကေလးေမြးၿပီးတဲ့အခါ
အမ်ိဳးသားက ကေလးထိန္အေနနဲ ့အိမ္မွာေနၿပီး ကေလးထိန္းႏိုင္ခြင့္ရေအာင္ အခြင့္အေရးေတြ 
စီစဥ္ေပးၿပီး အမိ်ဳးသမီးေတြ အလုပ္ဆက္လုပ္ႏိုင္ ေအာင္စီစဥ္ေပးလာပါတယ္။
ဒါေတာင္ အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစုဟာ မိသားစုနဲ ့အလုပ္အၾကား အခက္အခဲေတြ ေတြေနရ
ေသးပါတယ္။ေနာက္ပိုင္းဂ်ာမန္ေတြကေတာ့ အိမ္အလုပ္ေတြမွာ မိန္းမအလုပ္၊
ေယာကၤ်ားအလုပ္မခြဲပဲအတူတူခြဲေ၀လုပ္ကိုင္ၾကတယ္။

ႏိုင္ငံတိုင္းမွာေတာ့ အမ်ိဳးသမီး၊အမ်ိဳးသား အခြင့္အေရးျခားနားမႈဟာ မိမိႏိုင္ငံရဲ  ့ယဥ္ေက်းမႈ၊
လူမႈေရး၊ႏိုင္ငံေရးေတြအေပၚမူတည္ၿပီးရွိေနၾကတာပါ။ သူ ့တိုင္းျပည္မွာ ဒီလိုလုပ္လို ့
ငါတို ့လည္းလိုက္လုပ္ရမယ္လို ့ ေတာ့ တရားေသေျပာဖို ့ခက္ပါတယ္။
အမ်ိဳးသမီးနဲ ့အမ်ိဳးသားေတြၾကားမွာ အျပန္အလွန္ေလးစားမႈ ကိုတည္ေဆာက္ရမွာပါ။
အမ်ိဳးသားေတြက အင္အားၾကီးတယ္ဆိုၿပီး အင္အားျပခ်င္တဲ့တစ္ကိုယ္ေကာင္းဆန္တဲ့
စိတ္ေတြေလ်ာ့ရမွာပါ။ ငါ့မွာလည္းဒီအခြင့္အေရးရွိသလို သူ ့မွာလည္း အလားတူ
အခြင့္အေရးမ်ိဳးရွိေနတယ္ဆိုတာ မေမ့သင့္ပါဘူး။ အခြင့္အေရးသာယူတတ္ၿပီး
တာ၀န္မဲ့သူ မျဖစ္ေအာင္ႏွစ္ဘက္စလံုးက ၾကိဳးစားၾကရမွာပါ။ လူတိုင္းရဲ  ့ပင္ကိုယ္
ဗီဇနဲ ့လုပ္ကိုင္ႏိုင္မႈစြမ္းရည္ေတြဟာ က်ား၊မ အေပၚ မူမတည္ပါဘူး။ မိန္းမေတြလုပ္
ေလ့ရွိတဲ့အလုပ္ေပမဲ့ ေယာကၤ်ားတခ်ိဳ  ့က အမ်ိဳးသမီးေတြထက္ေကာင္းေအာင္လုပ္ႏိုင္သလို၊
ေယာကၤ်ားေတြအလုပ္ဆိုေပမဲ့ တခ်ိဳ  ့အမ်ိဳးသမီးေတြက ပိုေကာင္းေအာင္လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။
အခြင့္အေရးတန္းတူရွိေနသလို၊ က်င့္သံုးရမယ့္ တာ၀န္၀တၱရားေတြလည္းတန္းတူရွိ
တယ္ဆိုတာသိရမွာပါ။ အစိုးရအေနနဲ ့လည္း အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ  ့အသံကိုနားေထာင္
ရမွာပါ။ ဒါမွလည္းသင့္ေတာ္တဲ့၊လိုအပ္တဲ့ ဥပေဒေတြ၊ အစီအစဥ္ေတြေရးဆြဲၿပီး 
အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ  ့အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ ေပးႏိုင္မွာပါ။

ငါကေတာ့အိမ္ဦးနတ္ပဲ အခြင့္အေရးပိုရတယ္ဆိုတာ မရွိသင့္သလို၊ ငါကေတာ့သူ ့ကိုမွီ
ခိုေနရလို ့ သူအတြက္အလုပ္ေတြပိုလုပ္  ေပးရမယ္ဆိုတာလည္းမျဖစ္သင့္ပါဘူး။
အမ်ိဳးသမီးနဲ ့အမ်ိဳးသားၾကား အျပန္အလွန္ ေလးစားမႈေတြနဲ ့ အခြင့္အေရးေတြ၊တာ၀န္
ေတြကို မွ်မွ်တတ ညွိႏိုင္းယူၾကရင္ သာယာတဲ့ ေလာက တစ္ခုျဖစ္လာမွာပါ။  

2 comments:

ညီလင္းသစ္ said...

ဆြစ္ဇာလန္မွာလည္း တခ်ိဳ႕ Canton ေတြမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြ မဲေပးခြင့္ ရလာခဲ့တာ ၁၉ ၆၀ ျပည့္လြန္ ႏွစ္ေတြေလာက္မွ ပါပဲ၊ ဒါ့အရင္ကေတာ့ ဂ်ာမနီမွာလိုပဲ အမ်ိဳးသမီးေတြ အေပၚ ခြဲျခား ဆက္ဆံ မႈဟာ ေနရာတိုင္းလိုလိုမွာ ႐ွိခဲ့တယ္၊

လူမႈဘဝမွာ စံထားႏႈန္းေတြ ေျပာင္းလဲလာတာနဲ႔ အမွ် အခြင့္အေရးနဲ႔ ရပိုင္ခြင့္ေတြလည္း ေ႐ြ႕ေလ်ာ ေျပာင္းလဲလာခဲ့တယ္လို႔ ေတြးမိသြားတယ္ အစ္မ႐ွင္ေလး၊ ဗဟုသုတျဖစ္ေစတဲ့ ပို႔စ္ေလး တစ္ပုဒ္ပါပဲဗ်ာ...။

ေတာင္ဇလပ္ said...

ဖတ္ရတာ အားရွိသြားတာပဲ။ အမွန္တရားေတြပါ။သိပ္ေကာင္းပါတယ္။အားေပးလ်က္...