အလိမၼာ၀တ္႐ြတ္စဥ္ (၁)

ငယ္ငယ္တုန္းက ပညာေရးတကၠသိုလ္၊ ေလ့က်င့္ေရးေက်ာင္း စာရိတၱပညာ
အလိမၼာ၀တ္အသင္းမွာ ဆရာဦးသစ္ဆန္းလြင္ သင္ၾကားေပးခဲ့တာေတြပါ။
က်မငယ္ငယ္ (၃)တန္းကေန (၉)တန္းေက်ာင္းသူဘ၀တေလွ်ာက္ တက္
ၾကြစြာပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ၀တ္အသင္းပါ။ ဆရာသင္ျပေပးခဲ့တာေတြနဲ ့ ႏွစ္ အေတာ္ၾကာ
ေ၀းေနခဲ့ေပမဲ့ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ဆရာသင္ျပလမ္းညြန္ ့မႈမ်ားရဲ့ ့တန္ဖိုးကို
နားလည္ေနပါၿပီ။
ငယ္ငယ္က႐ြတ္ခဲ့ၾကရတဲ့ ၀တ္႐ြတ္စဥ္ေလးျဖင့္
ဆရာဦးသစ္ဆန္းလြင္နဲ ့ က်မတို ့၀တ္အသင္းေလးကိုအေထာက္အပံ့ေပးခဲ့တဲ့
ကြယ္လြန္သူ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာမႀကီး ေဒၚတင္တင္ေအး တို ့အား ဦးညႊတ္ကန္ ့ေတာ့ လိုက္ပါတယ္။

ဘုရားေအာက္ေမ့ျခင္း
လိုခ်င္တာေတြ၊စိတ္ဆိုးတာေတြ၊ ေမ့ေလ်ာ့တာေတြ ကင္း႐ွင္းေတာ္မူပါတဲ့ ျမတ္စြာဘုရား _ ျမတ္စြာဘုရား။

ရတနာသံုးပါး ကိုးကြယ္ျခင္း
ဘုရားရွင္ေတာ္ျမတ္ကိုကိုးကြယ္ပါ၏။
တရားဆာ္ျမတ္ကို ကိုးကြယ္ပါ၏။
သံဃာေတာ္ျမတ္ကို ကိုးကြယ္ပါ၏။
၂ ႀကိမ္ေျမာက္လည္း ဘုရားရွင္ေတာ္ျမတ္ကိုကိုးကြယ္ပါ၏။
. . . တရားဆာ္ျမတ္ကို ကိုးကြယ္ပါ၏။
. . . သံဃာေတာ္ျမတ္ကို ကိုးကြယ္ပါ၏။

၃ ႀကိမ္ေျမာက္လည္း ဘုရားရွင္ေတာ္ျမတ္ကိုကိုးကြယ္ပါ၏။
. . . တရားဆာ္ျမတ္ကို ကိုးကြယ္ပါ၏။
. . . သံဃာေတာ္ျမတ္ကို ကိုးကြယ္ပါ၏။

ရတနာသံုးပါးေက်းဇူး
ဘုရားဖက္ေတာ့ အသက္ေ႐ွ။
တရားဖက္ေတာ့ အမ်က္ေျပ၊
သံဃာဖက္ေတာ့ အခက္ေ၀။

အနေႏၱာအနႏၱ ငါးပါးပူေဇာ္ျခင္း
ဘုရား႐ွင္ေတာ္ျမတ္ရဲ ့ ဂုဏ္ေတာ္ ေက်းဇူးေတာ္ေတြဟာ အပိုင္းအျခား မ႐ွိပါတကား
တရားေတာ္ျမတ္ရဲ ့ . . . . . . . . .
သံဃာေတာ္ျမတ္ရဲ ့ . . . . . . . . .
မိဘ . . . . . . . . . . .
ဆရာ . . . . . . . . . . .

အိပ္ရာ၀င္ အိပ္ရာထ
အိပ္ရာ၀င္ေသာ္သတိရလို ့၊ ဗုဒၶ ဓမၼ သံဃရယ္။
ကိုးကြယ္ပါတယ္ စိတ္မွာညႊတ္လို ့ ႏႈတ္ပါတြတ္တြတ္ ႐ြတ္ရတယ္။
အိပ္ရာထျပန္ တဖန္ထပ္လို ့၊မွန္မွန္မျပတ္ ႐ြတ္ပါ့ကြယ္။
ေဘးအႏၱရာယ္ ရန္စြယ္ကင္းလို ့၊ ေကာင္းျခင္းသုခ ရလိမ့္မယ္။
ရမယ္ ၊ရမယ္။
(မဟာဂႏၶာ႐ံုဆရာေတာ္ အ႐ွင္ဇနကာဘိ၀ံသ)

အသက္္ႀကီး၀ါႀကီးဆည္းကပ္နည္း
ေ၀း နီး ေ႐ွ ့ ေနာက္
ျမင့္ေမာက္ေလညာ
ေရွာင္ၾကဥ္ပါ
သင့္ရာေနရာမွတ္။

ဗုဒၶတိုင္း အဆံုးအမ
မေကာင္းမႈေရွာင္၊ ေကာင္းမႈေဆာင္၊ ျဖဴေအာင္စိတ္ကိုထား၊
ဗုဒၶတိုင္းသာမိန္ ့ခဲ့လာ၊သံုးးျဖာ ဤစကား။

သူေတာ္ေကာင္းဆိုတာ
၁။ ေျပာတဲ့အတိုင္းက်င့္၊ က်င့္တဲ့အတိုင္းေျပာ။
၂။ ႐ိုး႐ိုးက်င့္၊ျမင့္ျမင့္ၾကံ၊ မွန္မွန္လုပ္၊ ကုပ္ကုပ္ေန။
၃။ ေကာင္းတာၾကံ၊ မွန္တာလုပ္၊ ဟုတ္တာေျပာ၊
လူေရာနတ္ေရာ ၾကည္ညိဳတယ္။

အပါယ္သား
ေခၚက်ယ္ ေျပာက်ယ္ ရယ္ ေခ်က်ယ္၊ သမ္းက်ယ္ က်ယ္ငါး အပါယ္သား။

လူ ့ၾကမ္းပိုး
၀တ္ၾကမ္း စားၾကမ္း၊ သြား ထိုင္ၾကမ္း
အိပ္ၾကမ္း စိတ္ၾကမ္း ၊ကိုယ္ႏႈတ္ၾကမ္း
သင္ၾကမ္း ၾကမ္းကိုး လူ ့ၾကမ္းပိုး။

လမ္းႏွစ္သြယ္
မဂၤလာလမ္းေၾကာင္း = ငယ္ငယ္ကသား ၊ ႀကီးေတာ့ အား
ငယ္ငယ္ကသမီး၊ ႀကီးေတာ့ ထီး။
အမဂၤလာလမ္းေၾကာင္း= ငယ္ငယ္ကသား၊ ႀကီးေတာ့ က်ား
ငယ္ငယ္ကသမီး၊ ႀကီးေတာ့ မီး။

ေအာင္ျခင္းသံုးျဖာ
ဒါနေကာင္းရင္ ခင္မင္မယ္။
သီလေကာင္းဆို ၾကည္ညိဳမယ္။
ပညာ ေကာင္းျငား ေလးစားမယ္။
ဒါန၊သီလ၊ပညာ သံုးျဖာေကာင္း၊ အေပါင္းနတ္လူ ဦးခိုက္မယ္။


ေရ ဆြမ္းအက်ိဳး
(ေရအက်ိဳး)
သက္႐ွည္ ဆင္းလွ ခ်မ္းသာရ၊ ဗလ ဥာဏ္ပညာ၊
သန္ ့စင္၊ေက်ာ္ၾကား၊ ေျခြရံမ်ား၊ ေပါ့ပါး ၊ မြတ္သိပ္ကြာ။
(ဆြမ္းအက်ိဳး)
သက္႐ွည္ ဆင္းလွ ခ်မ္းသာရ၊ ဗလ ဥာဏ္ပညာ၊
ဆြမ္းလႉအက်ိဳး၊ဤငါးမ်ိဳး။ တန္ခိုးႀကီးလွစြာ။
(မဟာဂႏၶာ႐ံုဆရာေတာ္ အ႐ွင္ဇနကာဘိ၀ံသ)


အစာ
၁။ အစာလည္းေဆး၊ ေဆးလည္းအစာ။
၂။ တန္ေဆးလြန္ေဘး။
၃။ ကိုယ့္အစာကိုယ္စား၊ ကိုယ့္မွားကိုယ္ခံ။
၄။ ၀မ္းတလံုးေကာင္း ေခါင္းမခဲ။
၅။ ဥစၥာ ကံေစာင့္ အသက္ဥာဏ္ေစာင့္။
၆။ မေတာ္တာ မတဲ့တာဆို၊ တို ့ကာပင့္ကာပင္ မၿမီးစားနဲ ့။
ေတာ္တာတည့္တာဆို၊ ပ်ိဳ ့တယ္ နင့္တယ္လို ့မညည္းတြားနဲ ့။
၇။ စားသမွ်မစင္၊ ထားသမွ် မေသခင္။

ဥာဏ္သံုးဥာဏ္
၁။ ေကာင္းဆိုး မျမင္မစမ္း = ဥာဏ္မ်က္ကန္း။
၂။ တဖက္သတ္ျမင္ တခုေကာင္းၾကည့္ = ဥာဏ္ပိစိ။
၃။ ေထာင့္တိုင္းၾကည့္ ဘက္ဆံုျမင္ = ဥာဏ္ႀကီးရွင္။

ငါးပါးသီလေဆာက္တည္ျခင္း
၁။ သူ ့အသက္သတ္ျဖတ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏။
၂။ သူ ့ဥစၥာခိုးတိုက္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏။
၃။ သူ ့သားမယားေဖာက္ျပားျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏။
၄။ လိမ္ညာျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏။
၅။ မူးယစ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏။

ေအာင္ရမယ္
ဆႏၵထက္သူေ႐ွ ့မယ္၊ ဘယ္ကိစၥမ်ိဳး ခံႏိုင္႐ိုးဟယ္၊ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေအာင္ရမယ္ေဟ့
ေအာင္ရမယ္။
၀ီရိယ ထက္သူေရွ ့မယ္၊ . . . . . . . .
စိတ္ဓါတ္ထက္သူေ႐ွ ့မယ္၊ . . . . . . .
ပညာထက္သူေ႐ွ ့မယ္၊ . . . . . . . .

ေလာကီနဲ ့ေလာကုတ္
မအိုေတာ့ေပ ၊ မေသမဲ့ပံု၊
ရွာကုန္ဓန ၊သူတစံုစံု၊
ေသမင္းဆံဆြဲ ေခၚငင္ဆဲပံု၊
ျမတ္တရား၊ အားထုတ္ၾကပါကုန္။
(စစ္ကိုင္းေတာင္ရိုး ေရႊ ဟသၤာဆရာေတာ္)

႐ုပ္လွ နဲ ့စိတ္လွ
႐ုပ္လွဖို ့ရာ ျပဳမႈမွာ ၊ တဏွာရာဂမွတ္။
စိတ္လွဖိုရာျပဳမႈမွာ၊ သဒၵါပညာမွတ္။
(မိုးညွင္းတိုက္သစ္ဆရာေတာ္ ဦးဣၿႏၵိယ)

နာမ္နဲ ့႐ုပ္
နာမ္လိမၼာမွ ႐ုပ္သက္သာမည္။
နာမ္မလိမၼာ ႐ုပ္နာလိမ့္မည္။
နာမ္မေအး ႐ုပ္ေခြးျဖစ္လိမ့္မည္။
(ဟံသာ၀တီ ကမၼ႒ာန္းတိုက္ ဆရာေတာ္ ဦးဂႏၶမာ)