ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးပညာ ဌာန (၂၅)ႏွစ္ေျမာက္ အမွတ္တရ

က်မတို ့က ကမာ႐ြတ္၊လွည္းတန္းမွာေနတာဆိုေတာ့ တကၠသိုလ္ေျမနဲ ့ငယ္ငယ္ ေလးကတည္းကနီးစပ္လာခဲ့ရတာပါ။ က်မ (၅)ႏွစ္သမီးအ႐ြယ္ကတကၠသိုလ္ အႏုပညာအသင္းမွာ ကဗ်ာလြတ္စသင္ခဲ့ရတာ မွတ္မိေသးတယ္။ က်မတို ့ကို ထိန္းေပးတဲ့ အစ္မေတြက တကၠသိုလ္ ၀န္ထမ္းေတြရဲ ့ ေဆြမ်ိဳးေတြျဖစ္ျပန္၊ အေဒၚကလည္း ဓါတုေဗဒ႒ာနမွာဆရာမဆိုေတာ့ သူတို ့နဲ ့အတူတူ ေက်ာင္း၀င္း ထဲမၾကာခဏေရာက္ ဘူးေနတယ္။ RC ထဲမွာလုပ္တဲ့ တိုင္းရင္းသားေစ်းေရာင္းပြဲေတြမွာ ကိုႀကီးနဲ ့အတူ မုန္ ့ ေလွ်ာက္ စားၾကတာ၊ျပထားတဲ့အ႐ုပ္ေလးေတြလိုခ်င္လို ကံစမ္းမဲႏႈိက္ၾကတာေတြတခါတခါ သတိရမိေသးတယ္။ တိုင္းရင္းသား၀တ္စံုေတြ၀တ္ထား ၾကတာေတြ ့ေတာ့ဘာရယ္ မဟုတ္ဘူး က်မလည္း အေဖေသြး ျဖစ္တဲ့ မြန္တိုင္းရင္းသားျဖစ္ရတာဂုဏ္ယူမိတယ္။ အသက္ၾကီးလာလို ့တကၠသိုလ္ေရာက္ရင္ မြန္စာသင္မယ္လို ့စိတ္ကူးယဥ္ခဲ့ဘူးတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်မ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေရာက္ေတာ့ တိုင္းရင္းသားစာေပနဲ ့ယဥ္ေက်းမႈ အဖြဲ ့ ေတြနဲ ့ ေ၀းသြားခဲ့ရတယ္။က်မတို ့ ငယ္ငယ္က ေရကူးသင္ၾကေတာ့ အင္းယားကန္မွာ။ ေရသြားကူးတိုင္း ေက်ာင္း၀န္းထဲကျဖတ္ေလွ်ာက္ရင္း တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူ၊ေက်ာင္း သားေတြကို အားက်မိတယ္။ က်မေနတဲ့ေက်ာင္းက ပညာေရးတကၠသိုလ္ လက္ေအာက္မွာ႐ွိေတာ့ သၾကၤန္ကပြဲ ေတြဆို တကၠသိုလ္ေက်ာင္းေတြနဲ ့တြဲကျဖစ္တယ္ေလ။ အဲ့ဒီတုန္းက က်မတို ့ ကေလးေတြ က တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူေတြကိုေငးခဲ့ရတာေပါ့။ (၁၀)တန္းေရာက္ေတာ့ ပုဂံလမ္းမွာ က်ဴ႐ွင္တက္ေတာ့ ေက်ာင္း၀န္းထဲကို ေရာက္ျပန္ေရာ။ပုဂံေဆာင္မွာ စာသင္ေတာ့ အေဆာင္သူေတြရဲ ့ဘ၀ကိုေတြ ့ၿပီး အေဆာင္သူျဖစ္ခ်င္ခဲ့ဘူးေသးတယ္။တခါတေလသထံုလမ္းမွာခေရပန္းေတြ ေကာက္ၾကတာမွတ္မိေနေသးတယ္။ က်မ ငယ္ငယ္ကတည္းက အေမကသူတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူ ဘ၀က အေၾကာင္း ေတြကို မၾကာခဏေျပာျပေလ့႐ွိတယ္။ သူတို ့ အေဆာင္သူဘ၀ေတြ၊ အေဆာင္ ္ညစာစားပြဲေတြ၊ သူတို ့ေခတ္က တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား အဆိုေတာ္ေတြ၊သူတို ့ ေခတ္က ႀကံဳေတြ ့ခဲ့ရတဲ့ လႈပ္႐ွားမႈအေၾကာင္းေတြစတာေတြကို နားေထာင္ရင္း တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူတေယာက္ရဲ ့ဘ၀ကို စိတ္ကူးရင္ခဲ့ဘူးတယ္။ အေမကေျပာဘူးတယ္။ တကၠသိုလ္ေရာက္ရင္ အေဆာင္ေနမွတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသူပီသတယ္တဲ့။ ဒါေပမ့ဲက်မ အေဆာင္သူမျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ အေဖေျပာျပတဲ့ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားဘ၀ကလည္း စိတ္၀င္စားဖို ့ ေကာင္းတဲ့ဇာတ္လမ္းေတြေပါ့။အေဖ ကေက်ာင္းတုန္းက အားကစားလုပ္ျပီး သူေရကူးတာ၊ မာရသြန္ေျပးတာ၊ လက္ေ၀ွ ့ထိုးခဲ့တာ၊လက္သီးသိန္းညြန္ ့ဆိုၿပီး နံမယ္တြင္ခဲ့တာ စတာေတြကိုနားေထာင္ရျပန္ေတာ့ ေပ်ာ္စရာေကာင္းတဲ့ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြရဲ ့ဘ၀ေတြကို အားၾကမိခဲ့ရတာပါ။ သူတို ့ေခတ္ကေက်ာင္းသားအေရအတြက္ကနဲေတာ့ လူတိုင္းကိုသိၾကတယ္။ ေက်ာင္းသားတိုင္းလိုလိုကို လွည္းတန္းကဆိုင္ေတြကသိၾကတာ။အေဖ၊အေမတို ့နဲ ့ လွည္းတန္းထိပ္လမ္းေလွ်ာက္ရင္ပဲ လွည္းတန္းထိပ္ကဆိုင္ေတြက ႏႈတ္ဆက္ၾက၊ အခ်ိန္ရရင္ ေ႐ွးေဟာင္းေႏွာင္းျဖစ္ေတြေျပၾကတာေတြကိုၾကည့္ၿပီး တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူျဖစ္ရမွာ ေတြးျပီး ဂုဏ္ယူမိဘူးတယ္။ ဒီလိုနဲ ့က်မတကၠသိုလ္ေရာက္လာခဲ့တယ္။ IR တက္ခြင့္ရတယ္။ က်မက တကယ္ေတာ့ အဂၤ်င္နီယာျဖစ္ခ်င္ခဲ့တာ။ (၈)မွတ္နဲ ့ျပဳတ္ခဲ့ရတယ္။ ဒါကလည္းက်မရင္းႏွိးခဲ့တဲ့ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွာ က်င္လည္လာဖို ့ အေၾကာင္းဖန္ လာတာေနမွာပါ။ က်မတို ့က IR 2nd Batch ပထမ(၂)ႏွစ္ေတာ့ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ လႈိင္နယ္ေျမမွာ အခ်ိန္ျပည့္တက ခဲ့ရတယ္။ က်မတို ့ IRမွာ ဘာသာတိုင္းကိုအဂၤလိပ္ လိုသင္ရတယ္။ျမန္မာစာကလြဲလို ့ေပါ့။ စစခ်င္းေတာ့ ေတာ္ေတာ္အခက္ေတြ ့ရတယ္။ ပထမႏွစ္မွာ ဆရာမေဒၚစန္းစန္းတင္ ကElements of political Thought ကို သင္တယ္။ ခက္လိုက္တာ။Plato တို ့ ့Aristotleတို ့့....Political geography ဆို မနဲလိုက္ရတယ္။ Dictionary တအုပ္နဲ ့ဟိုလွန္ဒီလွန္ေပါ့။ ပထမႏွစ္ေက်ာင္းသူဘ၀ ကက်မအတြက္ ေတာ္ေတာ္ပင္ပန္းသား။ အဂၤလိပ္ေ၀ါဟာရ အသစ္ေတြနဲ ့ ့့လံုးပန္းေနခဲ့ရတာ။ က်က္လိုက္ရတဲ့စာကေတာ့ အျမဲတမ္းပဲ။ ဒီၾကားထဲမွာပဲ က်မတို ့ ကို ကူညီစာသင္ေပးတဲ့ ဆရာတေယာက္ ရခဲ့တယ္။ သူ ့ေၾကာင့္ စာေတြက်က္ရတာ လြယ္ကူသြားရတာ။ သူ ့ေၾကာင့္လည္း က်မ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူဘ၀ တေလွ်ာက္ စာနဲ ့ပတ္သက္ရင္ အခက္အခဲေတြလြယ္ကူစြာေက်ာ္လႊားႏိုင္ခဲ့တယ္။ဆရာမျဖစ္တဲ့အထိ သူ ့အကူအညီေတြရခဲ့တယ္။ ဒုတိယႏွစ္ေရာက္ေတာ့ က်မသူငယ္ခ်င္းအသစ္အုပ္စုထဲေရာက္သြားတယ္။ အဲဒီေတာ့မွ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသူဘ၀ဆိုတာ နဲနဲပီျပင္လာရတာ။ က်မတို ့အဖြဲ ့က စစခ်င္း (၄)ေယာက္။ေတာ္ေတာ္ေလး သူမ်ားမ်က္စိ ေနာက္တဲ့ အုပ္စုေပါ့။ ဂုဏ္ထူးတန္းခြဲမွာမို ့လည္း တဘက္ကႀကိဳးစားၾကရသလို၊တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသူတေယာက္ရဲ ့အေပ်ာ္ဆံုးအခ်ိန္ေတြကိုလည္း ရခဲ့တယ္။ ျပန္ေတြးတိုင္းသတိရတယ္။သူငယ္ခ်င္းေတြကိုလည္းသတိရတယ္။ ဒီလိုနဲ ့၁၉၈၈ မွာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ႀကီးကို ေရာက္ခဲ့တယ္။ က်မတို ့သူငယ္ ္ခ်င္းေတြ ဂုဏ္ထူးတန္း၀င္ၾကတယ္။ေက်ာင္းဖြင့္စကေတာ့ ေပ်ာ္သား။ ဒါေပမဲ့သိပ္မၾကာပါဘူး ေက်ာင္းေတြပိတ္လိုက္တယ္။ေက်ာင္းေတြျပန္ဖြင့္ေတာ့ တခ်ိဳ ့သူငယ္ခ်င္းေတြလည္း အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ အေ၀းကိုေရာက္ သြားၾကတယ္။ က်မစိတ္ကူးရင္ခဲ့တဲ့ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူ ဘ၀ေလးလည္း ပ်က္မတတ္ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ ေက်ာင္းေတြဖြင့္လိုက္ပိတ္လိုက္ၾကားကပဲ က်မတို ့ အုပ္စု ရသမွ်အခ်ိန္ေလးေတြမွာ ေပ်ာ္စရာ အမွတ္တရေတြခ်န္ ထားခဲ့ၾကတယ္။ ေက်ာင္းဖြင့္တဲ့ အခ်ိန္တိုေလးအတြင္းမွာ Tutorial ေတြအလြတ္ေျဖႏိုင္ဖို ့ စာေတြက်က္ရ၊ Term Paperေတြေရးၾက၊ Seminar ေတြမွာ ျငင္းၾကခုန္ၾက၊ စာၾကည့္တိုက္ေတြသြားၾက၊ သင္တန္းေတြတက္ၾကနဲ ့့အခ်ိန္အမ်ားစုဟာ စာေတြနဲ ့ ကုန္ခဲ့ရတယ္။ က်မ ငယ္ငယ္က အေတြးထဲ၊စိတ္ကူးထဲက တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသူ ဘ၀ကိုေတာ့ အျပည့္အ၀မရခဲ့ဘူးလို ့ေျပာရမွာပါ။ ဒါနဲ ့ပဲေက်ာင္းၿပီေတာ့ ဌာနမွာ အလုပ္ျပန္၀င္တဲ့အခါ က်မရင္းႏွီးခဲ့တဲ့ တကၠသိုလ္ႀကီးမွာ ဆက္လက္က်င္လည္ခဲ့ရျပန္တယ္။ အဲ့ဒီေတာ့မွ IR ဌာနနဲ ့ တကယ့္ကိုရင္းႏွီးလာရတယ္။ ဌာနက ဆရာႀကီးေတြ၊ဆရာမႀကီးေတြနဲ ့ပိုရင္းႏွီးလာ ရတယ္။ က်မ ေလးစားရတဲ့ ဆရာဦးထိန္၀င္း အပါအ၀င္ ဆရာ၊ဆရာမမ်ား က က်မတို ့့ ေပၚေစတနာထားၾကပါတယ္။ဌာနမွာအားလံုးဆိုးတူေကာင္းဖက္ တိုင္တိုင္ မင္မင္နဲ ့့ ေပ်ာ္စရာအခ်ိန္ေလးေတြျဖစ္ခဲ့ရျပန္ေ၇ာ။ ဒီအေပ်ာ္ေလးေတြက ၁၉၉၉ မွာ ၿပီးဆံုးဖို ့ျဖစ္လာတယ္။ ၁၉၉၈ မွာThomas က ရန္ကုန္က တကၠသိုလ္ တခုမွာ ေက်ာင္းလာတက္တယ္။ က်မတို ့ႏွစ္ေယာက္တကၠသိုလ္ျခင္းမတူေပမဲ ့့ သူတို ့ကိုသင္တဲ ့ဆရာတခ်ိဳ ့ဟာ က်မဆရာေတြျဖစ္ျပန္ေတာ့ ေျပာစရာေခါင္းစဥ္ေလးေတြ ႐ွိလာတာေပါ့။ အခုထိက်မတို ့ႏွစ္ေယာက္ ရန္ကုန္က တကၠသိုလ္အေတြ ့အႀကံဳေတြ ေျပာျဖစ္ၾကတုန္းပါ။က်မက်င္လည္ခဲ့တဲ့ တကၠသိုလ္ႀကီး ကို ၁၉၉၉ မွာ စြန္ ့ခြာခဲ့ရတယ္။ စိတ္ထဲမွာတကယ့္ကို၀မ္းနည္းခဲ့ရတယ္။ က်မအတြက္ေတာ့ တကၠသိုလ္ဆိုတာ စိတ္ကူးေတြ အေကာင္အထည္ေဖၚတဲ့ေနရာ၊ စိတ္ကူးေတြပ်က္ျပယ္ရတဲ့ေနရာ၊ေပ်ာ္စရာေတြ ဆံုေတြ ့ရတဲ့ေနရာ၊ လြမ္းစရာေတြ ႐ွိခဲ့တဲ့ေနရာတခုပါပဲ။က်မငယ္ငယ္ကတည္းက အေတြးထဲ၊စိတ္ကူးေတြထဲမွာ ႐ွိခဲ့ရတဲ့ တကၠသိုလ္ႀကီးနဲ ့က်မဘ၀ရဲ ့အခ်ိန္အမ်ားစုကုန္လြန္ခဲ့ရတဲ့ IR ဌာန၊ ျပန္ေတြးတိုင္း လြမ္းမိတဲ့တကၠသိုလ္ႀကီးနဲ ့IR ဌာန၊ က်မကို ပညာေပးခဲ့တဲ့ တကၠသိုလ္ႀကီးနဲ ့IR ဌာန၊ အခုေတာ့ IR ဌာနႀကီးလည္း (၂၅)ႏွစ္ျပည့္ခဲ့ၿပီ။ က်မကဌာနကိုစြန္ ့ခြာၿပီးအေ၀းကို ေရာက္ေနေပမဲ့ IRဌာနကေတာ့ တကၠသိုလ္ႀကီးထဲမွာ ႐ွိေနတုန္းပါ။ က်မအေတြးထဲမွာ လည္း ဌာနကိုသတိရေနတုန္းပါ။ က်မသူငယ္ခ်င္းမ်ားလည္း က်မလိုပဲ တကၠသိုလ္ႀကီးနဲ ့IR ဌာနကို သတိရေနၾကမွာပါ။ ၂၇.၁၂.၀၉ မွာ ဆီဒိုးနားမွာက်င္းပမဲ့ IR ဌာန ၂၅ႏွစ္ျပည့္ ေငြရတုအခမ္းအနား နဲ ့ ဆရာ ကန္ေတာ့ပြဲ၊မိတ္ဆံုစားပြဲကိုေတာ့ က်မသြားႏိုင္မွာမဟုတ္ေပမဲ့ အေ၀းကေန သတိရေနမွာပါ။ ( ကံ့ေကာ္ပန္းေတြနဲ ့ ၊ အမွတ္တရ႐ွိခဲ့ဖူးသူ အားလံုးကို သတိရလွ်က္...)