ဘာျဖစ္လို ့မေျပာင္းတာလဲ။

ဂ်ာမနီမွာ က်မအေမးခံရေလ့ရွိတဲ့ေမးခြန္းပါ။ ျမန္မာမိတ္ေဆြေတြအျပင္ဂ်ာမန္
မိတ္ေဆြေတြကပါ ဒီေမးခြန္းကိုေမးေလ့ရွိပါတယ္။ အဲ့ဒီေမးခြန္း မွာ တစ္ခုက က်မရဲ ့နံမယ္ကိုဘာလို ့မေျပာင္းတာလဲ ( က်မ အမ်ိဳးသားရဲ ့မိသားစုနာမယ္ဘာလို ့
မထည့္တာလဲ) နဲ ့တစ္ခုကေတာ့ က်မဂ်ာမန္ႏိုင္ငံသား ဘာလို ့မေျပာင္းတာလဲဆိုတဲ့
ေမးခြန္းေတြပါ။

လူတိုင္းမွာသူ ့အေၾကာင္းနဲ ့သူရွိၾကသလို၊ ကိုယ္အေၾကာင္းနဲ ့ကိုယ္ ဆံုးျဖတ္ခြင့္ရွိၾကပါတယ္။
အဲ့ဒီအတြက္လည္း တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္ ေ၀ဖန္ေနဖို ့လိုမယ္မထင္ပါဘူး။

နာမယ္နဲ ့ပတ္သက္လို ့ေျပာရရင္ က်မလက္ထပ္ၿပီးစက က်မနာမယ္မွာ ကိုေသာမတ္စ္
မိသားစုနာမယ္မပါေတာ့ ျမန္မာအသိတခ်ိဳ ့က က်မဒီမွာလက္ထပ္ထားတာမဟုတ္ပဲ
living together အျဖစ္သာေနေနတယ္လို ့ေျပာၾကပါတယ္။ လက္ထပ္ထားတာဟုတ္မဟုတ္ လက္ထပ္စာခ်ဳပ္ေတာင္ေတာင္းၾကည့္တဲ့သူလည္းရွိပါတယ္။
တကယ္ေတာ့သူတို ့ကဒီကစနစ္ကိုေသျခာမသိလို ့ပါ။

ဂ်ာမနီမွာ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္လက္ထပ္ရင္ သူ ့ေယာကၤ်ားရဲ ့ မိသားစု နာမယ္ကို
ေျပာင္းရမယ္လို ့တရားေသ မသတ္မွတ္ထားပါဘူး။ လက္ထပ္တဲ့အခါမွာ ေယာကၤ်ား၊မိန္မ
ႏွစ္ေယာက္စလံုး က ဘယ္နာမယ္ကိုယူမယ္ဆိုတာေရးရပါတယ္။
(၁) မိမိေမြးကတည္းက ရွိလာတဲ့ မိသားစုနာမယ္ ကိုဆက္ယူခ်င္ယူ၊
(၂) မိမိရဲ ့မိသားစု နာမယ္ကိုဖ်က္ၿပီး မိမိရဲ ့ ဇနီး (သို ့) ေယာကၤ်ား ရဲ ့မိသားစုနာမယ္ကို
ယူခ်င္ယူ။
(၃) မိမိ ရဲ ့မိသားစုနာမယ္အေနာက္မွာ မိမိဇနီး(သို ့) ေယာကၤ်ား ရဲ ့မိသားစုနာမယ္ကို
ထပ္ထဲ့ခ်င္ထဲ့ စသျဖင့္ ယူလို ့ရပါတယ္။
မိန္းမျဖစ္လို ့ေယာကၤ်ားရဲ ့ မိသားစုနာမယ္ ယူရမွာပဲ မဟုတ္ပါဘူး။ ေယာကၤ်ားကလည္း
သူ ့မိန္းမရဲ ့မိသားစုနာမယ္ကိုေျပာင္းယူလို ့ရပါတယ္။

အဲ့ဒီေတာ့ က်မက က်မရဲ ့နာမယ္ကိုပဲ ဆက္ယူထားပါတယ္။ က်မနာမယ္မွာ နဂိုကတည္းက
မွ မိသားစုနာမယ္လည္းမရွိ၊ က်မတို ့ ဓေလ့မွာလည္း ေယာက်ၤားနာမယ္ေျပာင္းယူတဲ့ဓေလ့
ကမရွိဆိုေတာ့ က်မလည္း ျမန္မာနာမယ္ကို ျမန္မာနာမယ္ အတိုင္းပဲဆက္ထားပါတယ္။
က်မေယာကၤ်ားကလည္းဒီအတြက္ဘာမွ မေျပာသလို သူ ့အေနနဲ ့လည္း က်မကို ျမန္မာ
နာမယ္အတိုင္းပဲရွိေစခ်င္ပါတယ္။

ဒီႏိုင္ငံမွာ မိသားစုနာမယ္ကိုေမးေလ့၊ ေရးရေလ့ရွိတာေၾကာင့္ က်မနာမယ္ရဲ ့ေနာက္ဆံုး
စာလံုးကို မိသားစုနာမယ္ေနရာမွာ သံုးျဖစ္ပါတယ္။ ရင္းႏွီးတဲ့သူေတြကိုေတာ့ က်မမွာ မိသားစု
နာမယ္ မရွိေၾကာင္း၊ လက္ထပ္ျပီးရင္လည္းေယာကၤ်ားနာမယ္ကိုယူစရာမလိုေၾကာင္း က်မတို ့ႏိုင္ငံရဲ ့ဓေလ့ကိုရွင္းျပေလ့ရွိပါတယ္။

အေရးၾကီးတဲ့စာရြက္စာတမ္းေတြမွာေတာ့ က်မနာမယ္ဟာ မိသားစုနာမယ္မရွိေၾကာင္း
ေျပာၿပီး က်မနာမယ္ကိုပဲေရးေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီကလူေတြကလည္း နားလည္ပါတယ္။
ဘာမွျပသနာမရွိပါဘူး။ အခုေန က်မ ကိုေသာမတ္စ္ရဲ ့မိသားစုနာမယ္ကိုေျပာင္းခ်င္ရင္လည္း ခ်က္ခ်င္းေျပာင္းလို ့ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့က်မတို ့ႏွစ္ေယာက္စလံုးက က်မနာမယ္ကို
ျမန္မာနာမယ္အတိုင္းပဲထားခ်င္တာပါ။

ဒုတိယေမးခြန္းကေတာ့ ဂ်ာမန္ႏိုင္ငံသား ဘာလို ့မေျပာင္းတာလဲဆိုတဲ့ေမးခြန္းပါ။
က်မက ျမန္မာတစ္ေယာက္ျဖစ္လို ့တေန ့ေန ့မွာ ျမန္မာျပည္မွာျပန္ေနခ်င္သလို၊
ျမန္မာျပည္ကိုလည္း က်မရဲ ့တိုင္းျပည္ အျဖစ္အျမဲရွိေနေစခ်င္ပါတယ္။
အဲ့ဒီအတြက္ေၾကာင့္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ ျမန္မာ စာအုပ္ (ပတ္စ္ပို ့) ကို
အခက္အခဲေတြ ၾကားက ဆက္လက္ကိုင္ထားတာပါ။ ျမန္မာျပည္ျပန္ရင္ေတာင္
ရန္ကုန္ေလဆိပ္မွာ ျပသနာအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ ့ရင္ဆိုင္ရတဲ့ဒုကၡ၊ ေလယာဥ္လိုင္းေတြက
မယံုသကၤာေမးခြန္းေတြေမးတဲ့ဒုကၡ ေတြကိုေတာ့ ၾကံဳေနၾကဆိုေတာ့ ဘယ္လို
ရင္ဆိုင္ရမယ္ဆိုတာ သိေနပါၿပီ။

ျမန္မာစာအုပ္က ၃ႏွစ္တစ္ခါ သက္တမ္းတိုးရ၊ ပိုက္ဆံသြင္းရတာေတြရွိေပမဲ့
မိမိကိုယ္တိုင္က ဒီႏိုင္ငံသားျဖစ္ခ်င္ေနေတာ့ သည္းခံရတာေပါ့။ မႏွစ္က
စာအုပ္အသစ္လဲေတာ့ စိတ္ပင္ပန္းမႈေတြအမ်ားၾကီးနဲ ့ ေတာ္ေတာ္ေလးေစာင့္
လိုက္ရတယ္။ ၄ လေလာက္ၾကာမွ သက္တမ္းတိုးဖို ့ခြင့္ျပဳမိန္ ့က်တာနဲ ့
ျမန္မာစာအုပ္ပဲဆက္ကိုင္ထားပါတယ္။

ျမန္မာအစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြကို ႏိုင္ငံသား ၂ မ်ိဳး ခံယူခြင့္မျပဳပါဘူး။
ဒီေတာ့ဂ်ာမန္အစိုးရကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံသားတေယာက္ကို ႏိုင္ငံသား ၂ မ်ိဳး
ခံယူခြင့္မျပဳပါဘူး။ ဂ်ာမန္စာအုပ္ရရင္ ျမန္မာစာအုပ္နဲ ့လဲယူရပါတယ္။
၂အုပ္ေပးမကိုင္ပါဘူး။

ဂ်ာမနီမွာ ဂ်ာမန္ႏိုင္ငံသားတစ္ေယာက္ေယာက္နဲ ့လက္ထပ္ျပီးလို ့ ၃ ႏွစ္ၾကာရင္
ဂ်ာမန္ႏိုင္ငံသားေလွ်ာက္လို ့ရပါတယ္။ က်မေရာက္တုန္းကေတာ့အခုလို စာေမးပြဲေတြဘာေတြေျဖစရာမလိုပါဘူး။ အခုေနာက္ပိုင္းေတာ့ ဂ်ာမန္စကား
ေအာင္လက္မွတ္ ( B1-Prüfung Zertifikat Deutsch) ရယ္ Einbürgerungstest
လို ့ေခၚတဲ့ ဂ်ာမန္ ႏိုင္ငံေရး၊လူမႈေရးသိသင့္တာေတြ ေျဖရပါတယ္။
Einbürgerungstest ကေတာ့ ေမးခြန္း ၃၀၀ေလာက္က်က္ထားၿပီး ေမးခြန္း ၃၃ ခု
ေမးပါတယ္။ အနဲဆံုး ၁၇ ခုမွန္ရင္ ေအာင္ပါတယ္။
ဂ်ာမနီမွာ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ ့ေနတဲ့သူေတြကေတာ့ ၈ႏွစ္ၾကာဂ်ာမနီမွာေနၿပီးရင္
ေလွ်ာက္ခြင့္ရွိပါတယ္။

က်မတို ့လို ၃ ႏွစ္ေက်ာ္သြားၿပီးဂ်ာမန္ စာအုပ္မေလွ်ာက္တဲ့သူေတြကိုေတာ့ ဂ်ာမနီမွာ
ေနထိုင္ခြင့္ ထုတ္ေပးပါတယ္။ ေနထိုင္ခြင့္ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ လက္ထပ္တားတဲ့
သူေတြကိုေတာ့အျမဲတမ္း ေနထိုင္ခြင့္ အျမင့္ဆံုးပံုစံကို ေပးပါတယ္။
အဲ့ဒီေနထိုင္ခြင့္တဲ ့ဂ်ာမနီမွ ဘာျပသနာမွမရွိပဲေနလို ့ရပါတယ္။ မဲမေပးရတာကလြဲရင္
က်န္တာေတြ တန္းတူ အခြင့္အေရးရပါတယ္။ က်မက ျမန္မာႏိုင္ငံစာအုပ္ျဖစ္ေတာ့
တျခားႏိုင္ငံေတြသြားရင္ ဗီဇာေတာ့လိုတာေပါ့ေလ။ အီးယူႏိုင္ငံအမ်ားစုကိုေတာ့ ဗီဇာ
မလိုပါဘူး။ ဂ်ာမန္ ေနထိုင္ခြင္ရွိေနေတာ့ တျခား ႏိုင္ငံဗီဇာေလွ်ာက္ရင္လည္း
အဆင္ေျပပါတယ္။

က်မပင္စင္ယူၿပီးလို ့ျမန္မာျပည္မွာျပန္ေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ပင္စင္လစာထဲက ၃၀ရာခိုင္
ႏႈန္းျဖတ္ပါမယ္။ ဂ်ာမနီမွာပဲေနတယ္ဆိုရင္ေတာ့ အျပည့္ေပးပါတယ္။

ဒီလိုအေျခအေနေတြၾကားမွာ က်မကေတာ့ျမန္မာႏိုင္ငံသားအျဖစ္ပဲဆက္လက္ရွိေနပါ
တယ္။ ဂ်ာမန္ေတြၾကားမွာလည္း သူတို ့လို ခ်မ္းသာတဲ့ႏိုင္ငံမွာႏိုင္ငံျခား သားေတြ ကသူတို ့ႏိုင္ငံသားခံခ်င္ေနတာပါဆိုတဲ့ အေျပာေတြက်မ ၾကားၾကားေနရေတာ့ က်မဟာ အခုထိ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအျဖစ္ရွိေနပါတယ္ဆိုတာ ဂုဏ္ယူၿပီးေျပာေနခ်င္ပါတယ္။

တဘက္ကလည္း က်မကို ျမန္မာႏိုင္ငံသားအျဖစ္ ဆက္လက္ေနေစခ်င္လို ့
အခက္အခဲေတြၾကံဳရတိုင္း အားေပး၊ကူညီ၊ေျဖရွင္းေပးတတ္တဲ့ ကိုေသာမတ္စ္
ကိုလည္းေက်းဇူးတင္ပါတယ္။